3 juni 2003 Huis Hellemans - Opening Lode & Patricia
Bob Stikkers
(Directeur ASK-Mortsel)
D & H verwacht van mij vandaag geen hoogdravend discours ter gelegenheid van de opening van de tentoonstelling Tibos-Hiele of Hiele-Tibos hier in huis Hellemans.
Een kunstwerk dames en heren wordt er immers niet beter op wanneer men het omweeft met ingewikkelde filosofische bespiegelingen die vaak enkel bedoeld zijn om de eruditie van de inleider te illustreren en om de toeschouwer duidelijk te maken dat wat simpel lijkt niet zo eenvoudig is, of iets wat eenvoudig lijkt, niet zo simpel is.
Voor de twee kunstenaars die vandaag hun werk hier aan u voorstellen is een ingewikkelde uitleg zeker niet nodig. Hun werk is duidelijk en eerlijk. Het ontstaat niet vanuit een sociaal engagement, vanuit een 'Weltschmerz-gefüll' waarbij 'zijn' of 'niet-zijn' de enige essentiële vraag is waarop zij een antwoord zoeken. Toch is de beeldhouwkunst of de kunst 'tout-court' een bepalende factor in hun leven.
Tussen 'SYMMETRIE en ASYMMETRIE' is een, volgens mij althans, misleidende titel.
Want iets is symmetrisch en als het dat niet is, is het asymmetrisch.
Mijn pragmatisch verstand zegt dat er geen tussen is.
Maar wie weet dat asymmetrie staat voor het werk van Patricia en symmetrie voor dat van Lode is al een stap verder en dan zou die TUSSEN wel eens kunnen wijzen op hun inhoudelijke raakpunten als het om sculptuur gaat; nl. hun beider interesse voor de formele aspecten van de sculptuur en hun beider interesse voor het materiaal en wat de technische verwerking ervan vormelijk aan de sculptuur bijdraagt.
Alhoewel wie aandachtig kijkt , betrapt Patricia al eens op symmetrie en Lode al eens op asymmetrie. Maar dat bevestigt natuurlijk de regel.
Maar laten we even het werk op zich bekijken.
Beeldhouwkunst is a priori drie dimensioneel. Breedte, lengte of hoogte, en dikte of diepte. Het is vanuit een drie-assenstelsel volledig op te bouwen.
De beeldhouwkunst is gebaseerd op haar tastbaarheid en ze onderscheidt zich daarin van de schilderkunst.
De schilderkunst stelt iets voor, het beeld is iets.
Over de beelden van Patricia en Lode
Gelijkenissen: hun werken zijn abstract, niet benoemd, ze geven geen titels aan het werk om de toeschouwer niets in de weg te leggen bij zijn benadering ervan.
En onmiddellijk voegen zij er aan toe: 'Maar de beelden zijn niet anoniem, ze krijgen immers de betekenis die elke individuele toeschouwer er aan geeft.' Er zijn dus zoveel beelden als er toeschouwers zijn.
Ze kiezen meestal voor een combinatie van meerdere materialen en zoals ik al zei voor een oppervlaktestructuur die het gevolg is van traditionele bewerkingstechnieken van de gekozen materialen.
Bij beiden keren ook regelmatig de waterbeelden terug.
En als die betekenis bij Lode dan vaak verwijst naar megalitische culturen, dan ligt dit volgens mij aan het totemachtige karakter van vele van zijn beelden maar ook aan de combinatie van materialen en het vertikalisme dat altijd weer zeer duidelijk aanwezig is.
Dan zie ik in het werk van Patricia een zeer grote invloed van - hoe merkwaardig dit misschien ook moge klinken, ook voor Patricia zelf - de grote invloed van, zij het waarschijnlijk onbewust, 'de zee'. De bolle zeilen van de boot die door het water klieft, het driehoekige fokzeil, rolkei, de wentelsteen, haar belangstelling voor stenen die door het spel van getijden dat die stenen over en tegen elkaar doet rollen en hun natuurlijke sculpturale spanning geeft.
De toevoegingen van Lode aan de natuurlijke oppervlaktestructuur van zijn beelden doen vaak enigszins picturaal aan. Ze zijn aan de steen toegevoegd.
Bij Patricia is die oppervlaktestructuur zakelijker, strenger, ze worden uit de steen gehaald. Zij bewijst in haar sculptuur dat groot en groots iets heel anders betekenen. Maar ook zij stopt in haar weken een zekere picturaliteit wat de kleur betreft wanneer zij het metaal blauwachtig tempert.
Als de meeste beelden van Lode bijna sokkelloos op de grond staan dan maakt in vele beelden van Patricia de sokkel, die zijn functie bewaart, deel uit van het beeld. Het kan niet zonder.
In deze tentoonstelling tonen beide 3 - dimensionele kunstenaars hier ook 2-dimensioneel werk en dat is voor beiden ook een bewuste stap geweest.
Misschien vinden de sterke kleurcontrasten in het schilderwerk van Lode wel hun oorzaak in de herontdekking van de schilderkunst, die zich uit in een blijdschap die zich, naar vorm en kleur, bijna pamflettair manisfesteert.
Ook hier zie je net als in zijn beeldhouwwerk geen ingewikkelde contructies, maar eenvoudige duidelijke geometrische vormen die als volumes worden voorgesteld, direct in vorm en kleur.
Misschien is dat wel de impact van de beeldhouwkunst op de schilder die Lode vroeger in oorsprong was en de schilder die hij nu opnieuw wil zijn. Eenvoud! Eenvoud naar vorm en beeld, eenvoud naar de voorstelling (ik zei het al een schilderij stelt iets voor) maar niet direct technisch eenvoudig, want hij bouwt zijn werk op in lagen, grondlagen, glacis, op glacis, tot hij het gewenste effect bereikt.
Eigenlijk is zijn techniek dus niet veranderd en sluit deze trage opbouw aan bij 'het-via-gestadig-werken-tot-stand-komen' van beelden.
En ook Patricia maakt twee dimensioneel werk, ze legt via het fototoestel kleurdetails, vormdetails, structuurdetails vast die ze digitaal bewerkt en gecombineerd presenteert. Even zorgvuldig opgebouwd als haar beelden. Gesteund op ritme, op richting, op kleur op en textuur.
Het is werk dat ik met aandacht wil volgen omdat het weer heel wat mogelijkheden biedt en ik ben benieuwd hoe dit 2-dimensionele werk
nu op zijn beurt het drriedimensionele gaat beďnvloeden.
Een ding is zeker: zowel Patricia als Lode hebben uit hun lessen bij Jef Mouton één van zijn de uitspraken bijzonder goed onthouden, nl
'Puur uw werk steeds verder uit, en tracht de essentie te vinden, ontdoe het van elke oppervlakkigheid, en complexeer het op tijd en stond zodat je genoodzaakt bent het hele uitpuringsproces opnieuw te doorlopen en de kans op gemakkelijke herhalingsoplossingen vermijdt.'
D & H
Ik wens deze tentoonstelling de belangstelling en het succes dat ze zeker verdient.
